Ieder persoon neemt de wereld anders waar en ervaart de wereld anders. Er zijn geen twee personen die de wereld precies hetzelfde ervaren. Dat kan gewoonweg niet, omdat we allemaal andere ervaringen in het leven hebben gehad en een andere opvoeding.
In eerste instantie nemen we de buitenwereld wel hetzelfde waar. We krijgen namelijk allerlei informatie binnen via onze zintui
gen. Die informatie wordt via een intern proces verwerkt. Vanuit daar komen jouw gedachten naar boven, jouw gevoelens en jouw gedrag. Dit proces is duidelijk gemaakt in het communicatiemodel.
Er is een externe gebeurtenis waar we informatie van krijgen. Deze informatie komt via onze zintuigen binnen. We filteren de informatie door dingen onbewust weg te laten, te vervormen en te generaliseren.
Als de informatie door deze filters heen zijn gegaan, maken we er een interne voorstelling van. Dit kun je ook zien als jouw gedachte. De interne voorstelling bestaat uit beelden, geluiden, gevoelens, gedachten, geur en smaak. Deze interne voorstelling heeft invloed op onze stemming. Dit heeft weer invloed op onze fysiologie en vervolgens komt het eruit als ons gedrag. En met ons gedrag krijgen we bepaalde resultaten terug uit de omgeving. Dit vormt weer de externe gebeurtenis. En zo verloopt het hele proces opnieuw.
Voordat de interne voorstelling daadwerkelijk tot stand komt, wordt de informatie vanuit de buitenwereld nog verder gefilterd. Van tevoren wordt op onbewust niveau een keuze gemaakt welke prikkels wel en welke prikkels niet doordringen. De informatie gaat door de volgende filters:
- Tijd en ruimte
- Materie en energie
- Taalvermogen
- Herinneringen
- Beslissingen
- Metaprogramma’s
- Waarden en overtuigingen
- Attituden
Bij elk persoon zijn de filters anders. Ze staan anders en werken anders. Dit betekent dat elk mens dus een uniek beeld van de werkelijkheid heeft. Elk mens heeft een uniek wereldbeeld. Hieronder leg ik de verschillende filters verder uit.
Tijd, ruimte, materie en energie
In de wetenschap hebben we als mens geprobeerd om tijd, ruimte, materie en energie meetbaar te maken. In werkelijkheid heeft elk persoon een andere beleving van deze filters. De ene persoon zal zeggen dat hij veel tijd heeft en de andere persoon zal zeggen dat hij weinig tijd heeft, terwijl voor hen allebei 24 uur in een dag zitten. De beleving van deze filters is dus anders. Daarnaast beleven verschillende mensen een ruimte als anders. De één zal zeggen dat een ruimte rustig oogt, de ander zal zeggen dat een ruimte saai is. Dit is dus ook per persoon verschillend. Zo geldt dat ook voor materie en energie.
Taal
Wij als mensen geven betekenis aan de wereld, doordat wij dit in taal uit kunnen drukken. Het helpt ons om structuur te geven aan alle informatie die op ons afkomt. Onze taal stuurt in feite onze waarneming, omdat we daarmee betekenis geven aan de wereld. Hoe groter taalvermogen, hoe meer nuanceringen je aan kunt brengen. Als een kind bijvoorbeeld net leert praten, zal hij alles wat rijdt een auto noemen. Pas later zal het kind leren dat je een auto kunt onderverdelen in vrachtauto, raceauto, bus, et cetera.
Herinneringen en beslissingen
Het gedrag wat je laat zien, komt voort uit jouw herinneringen en beslissingen uit het verleden. Onze hersenen zijn altijd op zoek naar patronen, omdat ze minder hard hoeven te werken als ze zaken zien die ze herkennen. Dus om andere informatie die binnenkomt en dus andere gebeurtenissen te begrijpen, vergelijken jouw hersenen nieuwe gebeurtenissen met dat wat ze al meegemaakt hebben. Ze vergelijken het met dat wat ze zich al herinneren. Dat kost hen de minste energie. De manier waarop jij externe gebeurtenissen interpreteert, is dus gebaseerd op eerdere gebeurtenissen uit het verleden en hoe jij die gebeurtenissen destijds geïnterpreteerd hebt. Op die manier houd jij jouw eigen wereldbeeld in stand, door jouw herinneringen en beslissingen uit het verleden. Zo kan bijvoorbeeld regen (de ervaring) gemakkelijk slecht weer worden genoemd (beslissing) en zon goed weer.
Elk persoon filtert dus op zijn eigen manier informatie. Ze laten ieder op hun eigen manier dingen weg, vervormen ieder op hun eigen manier dingen en generaliseren op hun eigen manier, op basis van hun eigen, unieke herinneringen en beslissingen.
Metaprogramma’s
Metaprogramma’s zijn manieren van waarnemen en zijn één van de meest onbewuste filters. Ze heten ook wel sorteerstijlen. Dit ga ik hier verder niet uitleggen, want je kunt daar een hele studie over volgen. Wil je er toch meer over weten? Zoek dan op internet naar metaprogramma’s NLP. Dan vind je heel veel informatie. Het is in ieder geval weer één van de filters, waarop jij jouw interne voorstelling baseert.
Waarden
Waarden zijn zaken die jij belangrijk vindt. Het zijn jouw drijfveren om iets wel of niet te doen. Tegen deze waarden evalueer jij jouw (dagelijks) leven. Zo zal iemand die respect in zijn top vijf heeft staan, het eerder opvallen als hij of iemand anders respectloos behandeld wordt. Hem zal dit eerder opvallen, dan wanneer iemand respect niet in zijn top vijf heeft staan. Jouw belangrijkste waarden sturen je met name op onbewust niveau aan. En je kunt je bewust worden van jouw belangrijkste waarden.
Overtuigingen
Overtuigingen zijn wat je gelooft en ze hebben een grote invloed op jouw gedrag. Ze motiveren je en zijn de basis van wat jij doet. Met jouw overtuigingen geef je betekenis aan de wereld om je heen. Overtuigingen gaan niet altijd over de realiteit. Ze geven een betekenis of verklaring van wat jij als realiteit ziet. En met die overtuigingen creëer jij de wereld om je heen. Als je bijvoorbeeld gelooft dat je iets niet kunt, dan kun je het ook niet. Dat betekent dat je dat ook niet zult doen. Daardoor ziet je leven er anders uit, dan wanneer je gelooft dat je het wel kunt of dat je het kunt leren. Dan ga je het namelijk gewoon doen. Daarom is het belangrijk om zoveel mogelijk positieve en helpende overtuigingen te hebben, want wat je gelooft, wordt waar.
Attitude
Attitude betekent houding. Het is jouw houding in verschillende situaties, de manier waarop je op de situatie reageert. Hoe jij reageert op een situatie komt vanuit jouw waarden en overtuigingen. Je kunt jouw attitude ook zien als jouw waarden en overtuigingen samen in een bepaalde context.
Zoals je merkt, legt zo’n externe gebeurtenis een hele weg bij jou van binnen af. Gelukkig gebeurt dit in milliseconden, omdat het dan zo min mogelijk energie kost. En daarbij kun je ook zeggen: helaas gebeurt dit in milliseconden, omdat je je dan niet zo bewust bent de negatieve en niet-helpende filters. Het veranderen gaat daardoor minder makkelijk. Dat je je bewust bent van al deze filters, is de eerst stap naar verandering. Let de komende tijd maar eens op wat je ontdekt over deze filters binnen in jou.
Wil je hiermee aan de slag? Meld je dan aan voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Dan kijken we samen wat we voor jou kunnen betekenen. Klik hier en plan een gratis kennismakingsgesprek in.