Luister je liever naar mijn blog?
Dat kan, klik dan hieronder op play.
Coaches zijn vaak vriendelijke, meelevende mensen die anderen graag vooruit helpen. Soms willen ze dat zo graag, dat ze het probleem/de situatie overnemen en alleen maar gaan adviseren. Dat klopt niet met het basisidee van coaching, namelijk dat de coachee (degene die coaching volgt) zelf verantwoordelijk is voor het leerproces en de uitkomst daarvan. Als de coach alleen maar gaat adviseren en de verantwoordelijkheid op zich neemt, werkt de coaching niet goed.
Uitgangspunten van een coachingstraject
De uitgangspunten van coaching zijn: bewustwording, verantwoordelijkheid van de coachee en resultaatgericht.
Bewustwording tijdens het leerproces
Het is erg belangrijk om je bewust te worden van je eigen gedrag als je iets wilt veranderen. Als je je niet bewust bent van je gedrag, dan weet je ook niet wat je kunt veranderen en hoe je dat kunt veranderen. Er zijn verschillende fases die je doorloopt in een leerproces:
– Onbewust onbekwaam.
In eerste instantie ben je je niet bewust van wat je wel en niet goed doet. Dit is het begin van het leerproces.
– Bewust onbekwaam.
Je bent je bewust van je gedrag en wat voor effect dat op anderen heeft. Je gaat langzaam ander gedrag toepassen, maar stapt ook nog in je oude valkuil. Eerst ben je je pas achteraf bewust van je bedrag. Langzamerhand ben je je bewust van je gedrag in de situatie zelf.
– Bewust bekwaam.
Je hebt het gedrag onder de knie. Je zult dit gedrag nog een tijdje bewust toepassen, voordat het helemaal eigen wordt. Je oude gewoontes leer je niet zomaar af.
– Onbewust bekwaam.
Tenslotte ben je gewend aan je nieuwe gedrag, waardoor je je er niet meer altijd bewust van bent. Je nieuwe gewoonte zet je nu onbewust in.
Verantwoordelijkheid tijdens het leerproces
Het is belangrijk dat je verantwoordelijkheid neemt over je eigen gedrag. Zolang je dat niet doet en zegt dat het niet jouw schuld is, zal je je eigen gedrag ook niet veranderen. Als je hierin blijft hangen, heeft coaching geen zin. Je komt dan namelijk zelf niet in beweging. Je coach kan dan nog zo goed zijn, hij of zij zal je niet vooruit krijgen.
Een coach kan een coachee alleen faciliteren/tools aanbieden. De coachee moet zelf het nieuwe gedrag toepassen. Dat vraagt om inzet en motivatie.
Resultaatgericht zijn tijdens het proces
Als een leerproces een doel heeft, dan weet je als coach en coachee allebei waar je naartoe wilt. Het geeft duidelijkheid. Ook kun je achteraf meten of je je doel ook daadwerkelijk hebt bereikt. Het geeft een richtlijn. Om een doel te bereiken zal een coach meestal gebruik maken van de SMART-formule. SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden.
In het boek Coaching in 90 minuten heeft de schrijver (S. Blankestijn, 2013) er BE SMARTI van gemaakt. De schrijver vindt het erg belangrijk dat de coachee gemotiveerd blijft. Ze miste dit in de SMART-formule. Ze geeft aan dat het belangrijk is om aan te sluiten bij de Bezieling van de coachee en ga na of het doel de coachee Energie geeft om mee aan de slag te gaan. Vervolgens is het de bedoeling om aan het eind van het formuleren van het doel na te gaan of dit voor de coachee Inspirerend is om aan te werken.
Doelen formuleren
BE SMARTI staat dus voor (Blankestijn, 2013 & Pijlman, R & Oosterhout van, M 2004-2016):
– Bezieling:
Het doel is opgesteld vanuit de motivatie en drijfveren van de coachee.
– Energie:
De coachee krijgt energie van het doel en heeft er plezier in om dit te realiseren.
– Specifiek:
Omschrijf het doel zo concreet mogelijk met wat je wilt bereiken, wie erbij zijn betrokken, waar je dat gaat doen, wanneer het gebeurt en waarom je het doel wilt bereiken.
– Meetbaar:
Zorg ervoor dat je het doel kunt meten. Wanneer heb je het doel bereikt?
– Acceptabel:
Voor jezelf en eventueel voor de mensen om je heen of het bedrijf waar je werkt.
– Realistisch:
Zorg dat je doel haalbaar is. Wanneer wil je je doel bereiken?
– Tijdgebonden:
Wanneer heb je je doel bereikt? Bij coaching is het moeilijk om daar tijd aan te koppelen. Je kunt beter aangeven wat er veranderd moet zijn of welk gedrag je je eigen gemaakt hebt, om te kunnen zeggen dat de coaching behaald is.
– Inspirerend:
Dit is een laatste check om te kijken of je als coachee geïnspireerd aan het geformuleerde leerdoel aan de slag gaat.
Inhoud coaching
Meestal bestaat de coaching of coachingssessie uit een vaste volgorde met fases, namelijk:
– de huidige situatie onderzoeken;
– het leerdoel bepalen;
– mogelijke opties van nieuw gedrag verkennen;
– concreet actieplan maken.
Tijdens de volgende sessie evalueer je het actieplan en dan begin je weer van voor af aan bij het onderzoeken van de huidige situatie.
Wil je weten wat ik voor jou kan betekenen?
Klik dan hier.
Bronnen:
Blankestijn, S (2013). Coachen in 90 minuten. Uitgeverij Boom Nelissen: Amsterdam
http://www.carrieretijger.nl/functioneren/management/leidinggeven/doelen-stellen/smart